Pielęgnacja pomnika przyrody w Kopaninie, na terenie lasu

Charakterystyka projektu:

Pomnik przyrody: 1
Zakres pielęgnacji: usunięcie posuszu, w tym tzw. posuszu grubego, wykonanie cięć korekcyjnych odciążające koronę i porawiających statykę drzewa, w ograniczonym zakresie
Zakres pielęgnacji: cięcia sanitarne, cięcia korekcyjne w ograniczonym zakresie
Prace wykonane przy użyciu podnośnika o wysokości max: 30 m
Czas trwania prac: 1 dzień

W miejscowości Kopanino, na terenie lasu - znajdującego się w granicach gminy Lubicz - zachował się ogromnych rozmiarów dąb szypułkowy, uznany za pomnik przyrody.

W wyniku dokonych w 2020 roku wspólnie z przedstawicielami Urzędu Gminy w Lubiczu oględzin okazało się, że to potężne drzewo, pod którym urządzone zostało miejsce rekreacji wymaga przeprowadzenia prac pielęgnacyjnych głównie z uwagi na bardzo dużą ilość posuszu, w tym posuszu grubego (suchych, obumarłych konarów i większych gałęzi), w części z widocznym, postępującym procesem próchnienia drewna. Przez co najmniej kilkanaście lat dąb nie był poddawany żadnym pracom pielęgnacyjnym, nawet w zakresie usuwania konarów i gałęzi całkowicie bezlistnych, również tych osłabionych. Pomimo, że gatunek ten cechuje się twardym drewnem i dużą odpornością na niekorzystne warunki atmosferyczne, zarówno przedstawiciele urzędu jak i zarządzający lasem uznali, że w obecnym stanie dąb stwarza potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa przebywających pod nim osób, w tym również korzystających z dróg leśnych biegnących w bezpośrednim sąsiedztwie pomnika przyrody.

Stan drzewa oceniony został na przeciętny, przede wszystkim z uwagi na duże ubytki w koronie (widoczne kikuty po konarach odłamanych) oraz część gałęzi w stanie bezlistnym, także połamancyh czy pozbawionych kory. W wyniku nieznanych okoliczności drzewo utraciło dużą część swojej żywotności, co nie pozostało bez wpływu na strukturę drzewa. Możliwe, że przyczyną tak obszernych zniszczeń były lokalne silne zawirowania powietrza, burze czy nawałnice, którym w części dąb się poddał. Przyczyn osłabienia wtórnego może być wiele, w tym: zaburzenie bilansu energetycznego (utrata równowagi pomiędzy rozwojem części nadziemnej i podziemnej), zaburzenie w gospodarce wodnej (w skutek obniżenia poziomu wód gruntowych, długotrwałej suszy), wniknięcie patogenów grzybowych do organizmu drzewa, etc.

Pomimo, że specjalistyczna pielęgnacja drzew, a szczególnie chronionych prawem pomników przyrody powinna być realizowana w stopniu minimalnym (ze względu na dobro drzew), w wypadku tego konkretnego dębu szypułkowego zakres cięć był duży. Powodem zwiększonego zakresu prac była wspomniana wcześniej obawa przed potencjalnie możliwymi szkodami na zdrowiu lub życiu osób oraz na szkodach na mieniu. Gmina, zobowiązana ustawą o ochronie przyrody do odpowiedniego utrzymywania zieleni w stanie dobrym (także bezpiecznym dla otoczenia) zmuszona jest niejako do eliminacji wszelkich potencjalnych zagrożeń szczególnie ze strony dużych drzew, rosnących w miejscach, w których nie można ich całkowicie wyizolować od otoczenia.

Pozostaje mieć nadzieję, że pomimo wyraźnego osłabienia funkcji życiowych, dalsza wegetacja tego potężnego i pięknego (mimo strat w koronie) dębu przebiegać będzie z korzyścią dla samego drzewa, dla lasu i wszystkich, którzy przebywają lub będą przebywać w jego pobliżu.

ARLAN Architekci Krajobrazu / ARLAN Landscape Architects / Pielęgnacja drzew / Usługi arborystyczne