Rewitalizacja to coraz bardziej modny termin odnoszący się głównie do zaniedbanych przez ostatnie dziesiątki lat przestrzeni publicznych, ale - na szczęście dla jakości naszego otoczenia - coraz częściej dotyczy również przestrzeni prywatnej.
Charakterystyka projektu:
- powierzchnia całkowita: 2000 m2
- powierzchnia trawnika: 610 m2
- powierzchnie utwardzona: 470 m2
- plac zabaw z nawierzchnią EPDM: 50 m2
- powierzchnia grysu ozdobnego: 620 m2
- duże drzewa i krzewy: 68 szt.
- infrastruktura: system oświetlenia, system nawadniania, niecka wodna z filtracją i dyszami fontannowymi
Specjalne działy funduszy unijnych pokrywają ogromne koszty związane z odnawianiem centrów miast, zabytkowych regionów czy pojedynczych ale znaczących obiektów architektury. Również w architekturze krajobrazu funkcjonuje rewitalizacja, często kojarzona z rewaloryzacją zabytkowych parków i ogrodów. Wszystko to dotyczy jednak obiektów w przestrzeni historycznej. Czy możemy zatem mówić o rewitalizacji współczesnego ogrodu? Zdecydowanie tak, ponieważ u podstaw definicji słowa rewitalizacja leży zmiana, odświeżenie, przywrócenie witalności. Takim właśnie zabiegom poddaliśmy ogród w Grabowcu.
Nasz Klient kupił dom wraz z ogrodem i po modernizacji budynku zadecydował również o konieczności całkowitej przebudowy ogrodu. Zwracając się do nas zaznaczył, że nowa wizja ogrodu ma nawiązywać do zmienionego nieco charakteru domu (nowoczesnego, ale stylizowanego) z jednoczesną zmianą obecnego jego wyglądu, ale z maksymalnym możliwym wykorzystaniem istniejącej roślinności. Fakt, że w dotychczasowym stanie ogród nie budził w zasadzie żadnych emocji – był przykładem często powielanych rozwiązań w ogrodach przydomowych na osiedlach domów jednorodzinnych – tylko ułatwił podjęcie takiej decyzji. Zaczęliśmy zatem od rozmów na temat wizji, a gdy już ją poznaliśmy przygotowaliśmy dla własnych potrzeb inwentaryzację istniejącej szaty roślinnej. Ta część pracy od początku była niezbędna, jeśli mieliśmy wykorzystać jak najwięcej roślin rosnących w ogrodzie.
Założenie jakie przyjęliśmy przy tworzeniu pierwszej koncepcji przebudowy ogrodu spotkało się z zainteresowaniem naszego Klienta. Dotychczas w ogrodzie funkcjonowały miękkie linie (rozdzielające przestrzeń dla roślin i trawnik), naturalistyczne, kamienne oczko wodne z niewielką kaskadą, mały plac zabaw dla dzieci i coś na kształt mini boiska do koszykówki – choć raczej był to wybrukowany okrągły plac przeznaczony przez poprzednich właścicieli bardziej na altanę niż mini-basket. Na terenie ogrodu wytyczony był również wybrukowany kojec dla psa. Przed domem – o odnowionej i zmienionej kolorystyce elewacji (delikatny odcień szarości) - położona była czerwona betonowa kostka brukowa.
Ten ostatni element wyposażenia terenu stanowił jeden z pierwszych punktów do zmiany – zgodnie z sugestią Klienta – na nawierzchnię naturlaną. Przedtem jednak musieliśmy rozwiązać problem z wodą stojącą przed bramą, zbierającą się podczas obfitego deszczu. W związku z tym dokonaliśmy pomiarów niwelacyjnych ustalając obecne wysokości najbardziej
charakterystycznych punktów nawierzchni oraz zaprojektowaliśmy rzędne docelowe, nieznacznie modyfikując nachylenia podjazdu. Ponadto zaprojektowaliśmy nowe kierunki spadków - zwłaszcza w najbardziej newralgicznych miejscach. Przestrzeń, w której gromadziła się woda (łącznie dwa miejsca w przedniej części nieruchomości) postanowiliśmy wyposażyć w warstwę kruszyw filtracyjnych. Wszystkie te zabiegi mają na celu szybkie odprowadzenie wody opadowej i skierowanie jej w naturalne obniżenia terenu poza nieruchomością (na drogę). Na nową wizję podjazdu przed domem - w ramach którego funkcjonować będzie duże rondo - wybraliśmy kostkę granitową szarą (wypełnienie) i czarną (linie obwodowe, podział miejsc parkingowych). Szary kolor nawierzchni stanowić ma nawiązanie do elewacji, natomiast czarne obwódki mają podkreślać i „odcinać” cały podjazd z tła. Oczywiście z tej samej kostki zostaną wykonane opaski wokół domu.
Rewitalizacja tego ogrodu to bardzo szeroki zakres działań. Począwszy od przebudowy całości podjazdu ze znacznym jego powiększeniem, przez całkowitą zmianę układu roślinności (blisko 90% roślin zostanie przesadzona z obecnych stanowisk na nowe) wraz z dodaniem wielu roślin w dużych rozmiarach, w tym trzech ok. 6 metrowych drzew, usunięcie dotychczas funkcjonujących lamp i zastąpienie ich od nowa zaprojektowanym systemem oświetlenia ogrodu (opartym na oprawach oświetleniowych LEDS), całkowitą likwidację oczka wodnego i budowę zupełnie nowego zbiornika z indywidualnie dobranym obrazem wodnym (zaprojektowaliśmy urządzenia firmy OASE), aż po budowę nowego boiska do koszykówki (w technologii nawierzchni mineralnej, przepuszczalnej Terraway) o powierzchni 70 m2, budowę nowego domku gospodarczego (drewniany, konstrukcja szkieletowa, z dachem krytym dachówką ceramiczną) i budowę nowego placu zabaw ze specjalnie dobranymi urządzeniami zabawowymi oraz bezpieczną nawierzchnią EPDM (nawierzchnia amortyzująca upadek dziecka z wys. do 1,5 m). Ponadto w ogrodzie pojawi się zupełnie nowym kojec dla psów, siatka ogradzająca boisko do koszykówki, płyty kamienne, grys ozdobny, przebudowane zostaną również: instalacja elektryczna oraz system nawadniania. W zasadzie nic, co istnieje dotychczas w ogrodzie nie pozostanie takie jak było dotychczas. Zmienione zostaną dotychczasowe meble ogrodowe i nawierzchnia istniejącego tarasu, pojawią się zupełnie nowe donice zewnętrzne i szereg innych elementów wyposażenia ogrodu.
Linie proste dzielące i porządkujące przestrzeń ogrodu nadają mu nowego charakteru. Przez to ogród stanie się bardziej funkcjonalny i czytelny nie tracąc nic ze swojej naturalności. W ramach rewitalizacji nastąpi uporządkowanie i wzbogacenie szaty roślinnej. Pojawią się nowe, funkcyjne nawierzchnie i elementy wyposażenia ogrodu. Rewitalizacja obejmie również całkowitą zmianę istniejącego trawnika – zmieni się kształt i zasięg. Poprawione zostanie wyrównanie jego powierzchni. Zmieni się obraz ogrodu nie tylko za dnia, ale również o zmierzchu i w nocy, dzięki dobranym przez nas oprawom oświetleniowym.
Ponieważ planowana jest dobudowa ogrodu zimowego, przylegającego jednym bokiem do ściany domu to przebudowa ogrodu podzielona została na dwa etapy. Budżet całego projektu – jak na ogród o powierzchni ok 2500 m2 - mocno działa na wyobraźnię (kilkaset tysięcy złotych).
Ta całkowita, dogłębna rewitalizacja ogrodu to pierwszy tak zaawansowany projekt na tak niedużym obszarze, jaki projektowaliśmy i jakim będziemy kierować. To duże wyzwanie, przede wszystkim logistyczne, ze względu na bardzo wysokie oczekiwania Klienta.
Ogród po przeprowadzeniu pełnej rewitalizacji prezentujemy w artykule "Rewitalizacja ogrodu w Grabnowcu - cz. 2" - na podstronie "Projekty / Design", w dziale "Ogrody nowoczesne"
ARLAN Architekci Krajobrazu / ARLAN Landscape Architects